De hardheid van potloden is een cruciaal aspect in de wereld van tekenen en schrijven, dat zowel kunstenaars als schrijvers helpt om hun creatieve visies en ideeën op papier vast te leggen. Potloden zijn er in verschillende hardheden, variërend van extreem hard tot extreem zacht.

Elke variant kent eigen unieke kenmerken en geeft een ander effect op papier. Lijnen, schaduwen en expressie geef je met verschillende hardheden aan op papier.

Om te leren welke hardheid je daarvoor kunt gebruiken en hoe je alle potloden het best tot recht laat komen in je volgende creatie, geeft Vaessen Creative je zo duidelijk mogelijk uitleg.

Wat is de hardheid van een potlood?

De hardheid van een potlood verwijst naar de mate waarin het grafiet is gemengd met klei, waardoor het potlood harder of zachter wordt en dus verschillende lijndiktes en schaduweffecten kan produceren bij het tekenen of schrijven. Potloden worden vaak ingedeeld op basis van een schaal die bekend staat als de "potloodhardheidsschaal" of de "hardheidsgraad".

Ook de dikte van papier speelt een rol in het kiezen van de meest geschikte potloden.

De schalen hardheid voor potloden

De meest gebruikte hardheidsschaal voor potloden is de HB-schaal, die varieert van zeer zacht tot zeer hard. Hier zijn enkele termen die worden gebruikt om potloodhardheden aan te duiden:

H-potloden (Hard)

Deze potloden hebben meer klei en minder grafiet. Ze laten lichtere lijnen achter en worden vaak gebruikt voor technisch tekenen en schetsen waarbij fijne lijnen en precisie belangrijk zijn. De H-potloden variëren van H9 (het hardst) tot H, met H2 en H3 als veelvoorkomende hardheden.

B-potloden (Zacht)

Deze potloden hebben meer grafiet en minder klei, waardoor ze zachter en donkerder zijn. Ze worden vaak gebruikt voor schetsen, artistieke tekeningen en schaduwen. De B-potloden variëren van B9 (het zachtst) tot B, met B2 en B3 als veelvoorkomende zachtheid.

F-potloden (Fine Point)

Deze potloden liggen tussen H- en B-potloden in hardheid en worden vaak gebruikt voor algemeen schrijven en tekenen. Ze produceren scherpe lijnen en zijn goed geschikt voor technisch tekenen. Ben je zeker van je creatie? Dan kun je ook voor fineliners kiezen.

HB-potloden

Deze potloden zijn het meest gebruikelijk voor algemeen schrijven. Ze bevinden zich in het midden van de hardheidsschaal en bieden een goede balans tussen donkerte en precisie.

Het kiezen van de juiste hardheid van een potlood hangt af van het doel van je tekening of schrijven. Zachtere potloden (B) zijn geschikt voor schaduwen en artistiek werk, terwijl hardere potloden (H) handig zijn voor technische tekeningen en nauwkeurigheid. HB-potloden zijn geschikt voor dagelijks schrijven en algemeen gebruik. De keuze van de hardheid hangt af van persoonlijke voorkeur en het beoogde resultaat.

Welke potlood gebruik je om te schetsen?

Bij het schetsen kun je het beste zachtere potloden uit de B-reeks gebruiken, zoals B, B2, of B3. Deze potloden zijn zachter en zullen donkerdere lijnen produceren, waardoor ze ideaal zijn voor schetsen waarbij je snelle lijnen en schaduwen wilt toevoegen. De zachtheid van deze potloden maakt het ook gemakkelijker om lichte lijnen te maken door minder druk uit te oefenen op het papier.

Houd ook rekening met het soort papier dat je gebruikt. Cardstock is bijvoorbeeld een stuk dikker waardoor het misschien slimmer is om markers te gebruiken. Tekenpapier is vaak het meest geschikt voor potlood.

Welke potlood gebruik je voor schaduwen?

Voor het maken van schaduwen en donkere gebieden in je tekening kun je nog zachtere potloden uit de B-reeks gebruiken, zoals 4B, 6B, of zelfs 8B. Deze potloden bevatten meer grafiet en produceren zeer donkere lijnen en schaduwen wanneer je er met enige druk mee werkt.

Bij tekenen op zwart papier gebruik je juist weer andere potloden om accenten en schaduwen te benadrukken.

Welke potlood kun je makkelijk uitgummen?

Als je potloden wilt gebruiken die gemakkelijk uit te gummen zijn, kun je het beste potloden uit de H-reeks overwegen, zoals H, H2, of H3. Deze potloden bevatten meer klei en minder grafiet, waardoor ze harder zijn. Hardere potloden laten lichtere lijnen achter en kunnen gemakkelijker worden uitgegumd zonder veel resten achter te laten. Dit is handig als je je schets wilt verfijnen of corrigeren zonder de papiervezels te beschadigen.

Wat is het hardste en zachtste potlood?

De hardheid van potloden wordt gemeten op een schaal waarbij de hardste potloden aan de ene kant staan en de zachtste potloden aan de andere kant. De hardheidsschaal varieert doorgaans van 9H (het hardst) tot 9B (het zachtst), en er zijn nog hardere en zachtere potloden beschikbaar, maar deze zijn minder gebruikelijk.

• De hardste potloden bevinden zich aan de H-kant van de schaal en hebben een hoger gehalte aan klei en minder grafiet. Een 9H-potlood is extreem hard en zal zeer lichte lijnen produceren. Andere hardere potloden zijn H, H2, H3, enz.
• De zachtste potloden bevinden zich aan de B-kant van de schaal en hebben een hoger gehalte aan grafiet en minder klei. Een 9B-potlood is extreem zacht en zal zeer donkere lijnen en schaduwen produceren. Andere zachtere potloden zijn 8B, 6B, 4B, enz.