Schilderen met een eierdooier als basis? Het klinkt misschien vreemd maar dat is zo ongeveer wat tempera is!

Met behulp van kleurpigment en een ei kun je bijna meteen aan de slag met deze manier van verven. Of de techniek geliefd of succesvol is, blijkt wel uit de lengte van het bestaan. Het is namelijk een van de oudste methodes van schilderen. De oudheid en de middeleeuwen heeft het al overleefd. Tijd voor jou om aan de slag te gaan!

Wat betekent tempera?

Het woord "tempera" komt van het Latijnse 'temperare', wat 'mengen' of 'op de juiste wijze mengen' betekent. Dit verwijst naar het proces van het mengen van kleurpigmenten met een wateroplosbaar bindmiddel, zoals eidooier, om een eigen verf te creëren. Tempera is vooral bekend vanwege de techniek waarbij deze mix wordt gebruikt voor fijne, gedetailleerde schilderkunst die bekend staat om zijn helderheid, duurzaamheid en matte afwerking.

Wat is ei tempera?

Ei tempera is een schildertechniek waarbij pigmenten worden gemengd met eidooier als bindmiddel, wat resulteert in een sneldrogende, matte verf. Het is bekend om zijn duurzaamheid en capaciteit voor fijne details. Deze techniek was vooral populair in de vroege Renaissance voor paneelschilderijen. Maar ook nu wordt deze techniek nog gebruikt door kunstenaars en hobbyisten.

Zelf tempera maken

Ja, je kunt zelf tempera maken met een vrij eenvoudige methode. Vaessen Creative legt je stap voor stap uit hoe je het doet:

1. Scheid het ei: Scheid de dooier van het eiwit. De dooier is het deel dat je zult gebruiken.
2. Bereid de dooier voor: Prik de dooier voorzichtig door met een tandenstoker of een fijne naald en laat de inhoud in een klein bakje druppelen. Probeer het membraan intact te houden om het eiwit buiten te houden.
3. Meng met water: Voeg een paar druppels water toe aan de eidooier en meng goed, de regel is om een deel water met een deel eigeel te mengen. Je kunt hiervoor een weegschaal gebruiken, om het eigeel te wegen en vervolgens evenveel gram water toevoegen. Voeg eventueel een druppel azijn toe.
4. Voeg pigment toe: Voeg langzaam het pigment toe aan je eidooier-watermengsel. Blijf roeren tot je een gladde, homogene verf hebt. Maak gebruik van kleurpoeders of maak zelf een poeder van (krijt)pastels.
5. Pas de consistentie aan: Als de verf te dik is, kun je meer eidooier-mengsel toevoegen. Als het te dun is, voeg je meer pigment toe.
6. Creëer je meesterwerk: Zodra je tevreden bent met de verf, kun je aan de slag om je kunstwerk te schilderen met je zelfgemaakte verf. Tempera droogt snel, dus meng alleen wat je direct nodig hebt. Zorg dat je werkt op een ondergrond die geschikt is voor tempera, zoals een geprepareerd paneel of speciaal papier. 

Is het nog niet helemaal duidelijk? Bekijk onderstaande video voor een uitgebreidere uitleg.

Tempera herkennen

Tempera schilderijen zijn te herkennen aan enkele specifieke kenmerken, namelijk:

• Matte afwerking: Tempera heeft een karakteristiek matte en fluweelachtige uitstraling, zonder de glans die je vaak ziet bij olieverfschilderijen.
• Fijne details: Door de samenstelling van tempera kunnen kunstenaars extreem fijne details aanbrengen, wat resulteert in zeer precieze en scherpe lijnen en texturen.
• Heldere kleuren: De kleuren in tempera schilderijen zijn vaak helder en levendig, omdat de pigmenten goed bewaard blijven in het eidooier bindmiddel.
• Snelle droging: Tempera droogt snel, wat resulteert in een snelle opbouw van lagen zonder veel menging van kleuren op het canvas zelf.
• Structuur: Omdat tempera hard en relatief broos is, kunnen er soms fijne barstjes of craquelé ontstaan in de verflaag, vooral als de ondergrond enigszins buigzaam is.

Deze eigenschappen maken tempera onderscheidend, vooral vergeleken met olieverf of acrylverf, en geven werken een uniek en herkenbaar uiterlijk.

Waarom tempera geliefd is

Er zijn meerdere redenen waarom kunstenaars en knutselaars tempera graag gebruiken en de tijd nemen om het zelf te maken. Hieronder hebben we enkele van deze redenen op een rijtje gezet.

• Duurzaamheid: Schilderijen gemaakt met ei tempera zijn zeer duurzaam. De verf bindt chemisch met de ondergrond en vormt een harde, duurzame film die, indien goed bewaard, de kleuren eeuwenlang helder kan houden.
• Kleurechtheid: De kleuren blijven zeer levendig omdat het bindmiddel, eidooier, de pigmenten effectief beschermt tegen vervaging.
• Snelle droogtijd: Ei tempera droogt snel, wat het mogelijk maakt voor kunstenaars om in meerdere lagen te werken zonder lange wachttijden.
• Fijne details: De sneldrogende aard en de consistentie van de verf stellen kunstenaars in staat om uiterst fijne details te schilderen, wat ideaal is voor realistische en minutieuze kunstwerken.
• Milieuvriendelijk: Ei tempera is milieuvriendelijk en niet-toxisch, aangezien het gemaakt is van natuurlijke ingrediënten zoals eidooiers en pigmenten.
• Controle over het medium: Kunstenaars kunnen de dikte en de textuur van de verf aanpassen door de hoeveelheid water en eidooier die ze gebruiken, wat zorgt voor veelzijdigheid in het schilderproces.

Klaar om de fascinerende wereld van tempera te verkennen? Met slechts ei en kleurpigmenten kun je prachtige kunstwerken maken met een rijke geschiedenis en unieke uitstraling. Of je nu een ervaren kunstenaar bent of net begint, tempera biedt eindeloze mogelijkheden voor creativiteit en expressie.

Ga aan de slag en ontdek zelf de voordelen van deze eeuwenoude schildertechniek. Met de snelle droogtijd, heldere kleuren en fijne details zul je al snel verliefd worden op tempera. Dus pak je penseel en laat je inspireren door de magie van dit bijzondere medium!

Nog meer leren over schilderen? Bekijk snel deze blogs:

Fresco

Impasto

Schilderen met olieverf

Schilderen met acrylverf